İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 1, Sayı 1  Kış 2012  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Ahmet Turan Türk

NO Makale Adı
1332169830 GU KÖKENLİ SÖZLER

Azeri Türkçesinde “ses” kavramı ile ilişkili pek çok söz vardır. Bu sözlerin ne etimolojisi ne de eski bilgi yeni bilgi ilişkisinin ilk örneği konusunda tutarlı bir çalışma yapılmamıştır. Gerçi, “ses” kavramı ile ilgili bazı yansıma sözler incelenmiştir; fakat yansıma örneklere girmeyen yüzlerce söz vardır ki, onlar da ses ile ilişkilidir. Bu sözler dilin tarihinde uzun bir oluşma devresi geçirmiş, pek çok anlam değişimlerine uğramış ve fonetik varyantlara dönüşmüştür. Bundan dolayı da modern Türkolojinin geleneksel öncüleri çok çeşitli değişimlere uğramış bu tür sözlerin ilk şekillerini veya ilk şekline yakın olan varyantını açıklamakta acizdir.
Bu yazıda “ses” anlamıyla ilişkili köklerin hepsinden değil, yalnız gu kökünden hareket etmek temel alınmış, diğer köklerden ise yardımcı bir araç olarak istifade edilmiştir. Örneğin, *bo kökünden olan baġırmaġ, böyürmek şekilli sözlerdeki –ġır~ -yür ekleri ile gu kökünden olan çaġır, çıġır sözlerindeki –ġır ekinin aynı fonksiyonu taşıması, yani bütünleşmiş kökün yansıma sözleri oluştururken kullanılan –gır eki olması dikkat çekicidir.
Anahtar Kelimeler: gu biçimbirimi, Türk yazı dilleri, Ses kavramı