ÖZET
Yüksek öğretime öğrenci alımları genellikle merkezi sistemle yapılmaktadır. Ancak bazı okullara (Güzel Sanatlar Fakülteleri, Konservatuarlar, Çeşitli Spor yüksek Okulları, Eğitim Fakültelerinin Resim Öğretmenliği ve Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları gibi) özel yetenek sınavları ile öğrenci alınmaktadır. Bu okullar ÖSS sınavı birinci basamak puanlarına göre yetenek sınavlarına öğrenci kabul etmektedir. Her üniversitenin ilgili fakültesi ya da bölümü sınavlarını kendileri yapmaktadırlar. Bu sınavların nasıl yapılacağı ile ilgili yönergeleri de yine o üniversiteler kendileri hazırlamaktadır. Kimi zaman bunlar arasında ciddi farklılıklar vardır. Bu nedenle sınav sonuçları bütün yönleri ile çeşitli tartışmalara sebep olmaktadır. Bu araştırma, sınavların nasıl yapıldığını ortaya koymakla beraber yapılan tartışmalara da açıklık getirmeyi amaçlamaktadır.
Araştırma Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Resim-iş Eğitimi Anabilim 2008-2009 eğitim–öğretim yılı için yapmış olduğu yetenek sınavları ile Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim-iş Eğitimi Anabilim 2008-2009 eğitim–öğretim yılı için yapmış olduğu yetenek sınavlarını irdelemektedir. Konu bu iki üniversitenin sınavlarını kazanan öğrencileri kapsamakla birlikte diğer üniversitelerdeki uygulamaları da incelemektedir.
Araştırma; anket, literatür araştırması ve sınav evraklarının incelenmesine dayalıdır. Anketler öğrencilerin bu sınavlara hazırlanma dönemlerini kapsamaktadır. Ankete her iki üniversitede 43 erkek, 135 bayan olmak üzere toplam 178 öğrenci katılmıştır. Literatür taramasında ilgili yönergeler, bu alanda yapılmış tez ve makaleler ve basına yansımış yazılar dikkate alınmıştır. Sınav evraklarının incelenmesinde ise bu öğrencilerin lisans dönemlerine geçişlerinde desen çizimlerinde yetenek sınavlarının yeterliliği üzerine yapılmıştır. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesindeki Resim-İş Öğretmenliği Bilim Dalı’ndaki, öğretim üyelerinin, özel yetenek sınavlarının yeterli olup olmadığına yönelik görüşlerinin neler olduğu yapılan görüşmelerle tespit edilmiştir.
Araştırma verilerine göre sınavların öncesinde öğrencilerin bir hazırlık devresinden geçtikleri gözlemlenmiştir. Sınavlar için orta öğretimin tek başına yeterli olmadığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle sınavların yetenek ölçmede ortaya koyduğu sonuçların doğruluğu netlik kazanmamıştır. Sınavlarla ilgili yapılan spekülasyonların kaynağının çoğunlukla kurs merkezleri olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca sınavları kazanamayan ve alternatif yollara başvuranlarında sınav sonuçları ile ilgili çeşitli iddialar ortaya attıkları tespit edilmiştir. Sınavları kazananların büyük çoğunluğunun ilk tercihlerinin olması dikkat çekmiştir.
Araştırma sonunda yetenek sınavlarında karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerileri getirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Özel Yetenek Sınavları, Desen, Eğitim, Sanat Eğitimi, Eğitim Sistemi