İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 3, Sayı 11  Kış 2014  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Yeliz SELVİ

NO Makale Adı
1384260374 FEMİNİST TEORİ VE SANAT ÜZERİNDE DERRİDA ETKİSİ: YAPIBOZUM

“Yapıbozumu” kavramı, 1960’lı yıllarda Jacques Derrida tarafından ortaya atılmıştır. Basit anlamda, Derrida bu kavram ile “Yapısalcılık” kuramını ve bu kuramın metin ya da dil anlayışını eleştirmektedir.
Derrida’ya göre, her şeyi dil gibi bir yapıya indirgeyen yapısalcılık metinsel söylemde bilinçdışı olanı göz ardı etmekte ve farkı ortadan kaldırmaktadır. Bu anlamda yapısalcılık batı düşünce sisteminin insana, tarihe, kültüre bakışındaki aşkın yaklaşımıyla yakından ilişkilidir. Varlığın çok boyutluluğunun tekilliğe indirgendiği bu düşünce sistemi akıl/duygu, doğa/kültür, erkek/kadın gibi sayısız ikili karşıtlıklar üzerine kurulmuştur. Birincisinin genellikle ikincisi üzerinde üstünlük sahibi olduğu bu kavram çiftleriyle farklılık hiyerarşinin mantığı üzerinden kurgulanmıştır.
Derrida’nın bu düşünceleri dolaylı da olsa feminist düşünceyi etkilemiştir. Bu ilişki ve karşılıklı etkileşim dikkate alınarak çalışmada ilk olarak “yapıbozumu nedir” sorusuna cevap aranmıştır. Feminist teori ve bu teorinin sanat üzerindeki etkisi ve önemi ilgili görsellerle açıklanmıştır.
Anahtar kelimeler: Yapıbozumu, Feminizm, Sanat.