İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 5, Sayı 26  Güz II 2016  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Ali TAN

NO Makale Adı
1475081699 1718-1916 YILLARI ARASINDA TARİHLENDİRİLEN 10 ADET TARİHİ NEY ÖZELİNDE AÇKI-İCRA İLİŞKİSİ

Yedi perdesi ve dokuz boğumuyla ney sazı geleneğin perde temâyüllerini (perde kaydırmalarını) günümüze taşır. Perdenin tizleşmesi ya da pestleşmesi için yapılan bu kaydırmalar, icrada karşılaşılan güçlüklerin izâlesi için önemlidirler. Bir perdenin bir bölgeye taşınması ve bu hareketin icraya yansıması temâyülün pratiğe dönüşmesi sürecini oluşturmaktadır. Bu nedenle makalede perdelerin matematiksel konumlarıyla icrada oluşturdukları farklılıkların analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bunun için seçilen 10 adet tarihi ney, plastik ve kamış malzemede yeniden modellenmiş; elde edilen sonuçlar ile perde hareketlerinin perde aralıklarına nasıl etki ettiği incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde perdelerin birbirine olan mesafelerinin kısalması ya da genişlemesi durumunda icrada ne gibi farklılıklar oluştuğu hakkında veri sağlanmıştır. Makalede bu veriler ışığında perdelerin matematiksel uzaklıklarıyla, melodik uzaklıkları arasındaki ilişki incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Ney, Ney açkısı, Perde, Perde analizi, Tarihi neyler.