İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 6, Sayı 31  Bahar II 2017  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Lale AVŞAR

NO Makale Adı
1491311773 DÂHİLİ GÖZLE GÖRÜLEN DÜNYA - TÜRK SANATININ OLUŞUMU VE TASVİR DİLİ

Sanat tarihi araştırmalarında öteden beri var olan problemlerden biri kültürel kimlik tanımlamasıdır. Pek çok veriye dayanarak saptanan bu husus kaynağı belli olmayan taşınabilir sanat eserleri için en sıkıntılı meselelerden biri olmakta ve genellikle kaynağı belli eserlerle benzerlik üzerinden çözülmeye çalışılmaktadır. Yine çok sayıda sorunlar içeren bir diğer konu geleneksel kültür içeriği ve bu içeriğin oluşma şeklidir. Tarihte var olmuş bir insan topluluğu gelişiminin hangi safhasında milli kültür denilen birikimi oluşturmaya ve o kültüre has özel tasvir dili ortaya koymağa başlar? Bu sırada ikonografi olarak tanımlanan tasvir standartları ne şekilde oluşur, kültürün yaşadığı müddetçe varlığını sürekli korur mu yoksa zaman içinde değişime uğrar mı? Uğrarsa bu dönüşüm hangi mantığa dayanarak gerçekleşir? Bugün var olmayan fakat sanat eserleri günümüze ulaşan bir medeniyetin motif ve konuları herhangi bir kıstaslara dayanarak çözümlenebilir mi? Simgelerine yüklenmiş olan anlam kesin verilere dayanarak belirlenebilir mi? Makalede bu problemler Türk sanatına yönelik irdelenmeye çalışılırken, din tarihçisi Mircea Eliade’nin “Dinler Tarihine Giriş” ile sanat tarihçisi ve mimar Siyavuş Dadaş’ın “Türk Minyatür Sanatının Dili” eserlerinde ortaya konulan veri ve buluşlardan yararlanılmış ve bunlara bazı ilaveler yapılarak bazı sonuçlara varılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Türk Sanat Dili, Arketip, Milli Kültür, Prototip Tasviri.