Türk kültüründe koyun postu ve yünün ayrı bir önemi ve anlamı bulunmaktadır. Tarihte koyun postu çeşitli amaç ve değerler görerek kullanılmasının yanında mitolojik anlamlar da kazanmıştır. Mevlevilikte postun baş tarafına “mihrap”; mihrabın sağındaki köşeye Şeriat kapısı, sol köşeye Hakikat kapısı, ayak tarafındaki sağ köşeye Marifet kapısı, sol köşeye de Tarikat kapısı ifadeleri kullanılmıştır. Koyunyünü ise sahip olduğu fiziksel ve kimyasal özellikleri nedeniyle geleneksel el sanatlarımızın ana malzemesini oluşturmuştur. Bunların en önemlilerinden biri de keçeciliktir. Tarihsel süreçte otağ, topakev gibi yaşam alanlarında, saraciyede, taşıma ve saklama eşyalarında keçe ürünler ayrı bir yere sahip olmasına rağmen, gelişen teknoloji ve değişen yaşam koşullarından olumsuz yönde etkilenmiştir. Keçecilik günümüzde Kastamonu, Afyonkarahisar, Tire, Şanlıurfa, Balıkesir, Kahramanmaraş vb. gibi birkaç merkezle beraber Anadolu’nun birçok yöresinde az sayıda olsa da hala yapılmakta ve geleneksel yapısını korumaya çalışmaktadır. Geleneksel keçe üretiminin çok eskilerden beri yapıldığı önemli yerlerden biri de Afyonkarahisar İli, Keçeciler sokağıdır. Keçeciler Çarşısı, kentsel sit alanı içinde yer almaktadır. 19. yüzyıl sonunda 150 olan dükkân sayısı; 1987’de 16, 2009’da biri dışarıda olmak üzere toplam 7 keçe dükkânına düşmüştür. Bu çarşıda keçeden yaygı, seccade, şal, heybe vb. gibi birçok ürün üretilmesinin yanında; nefsin mezarı olarak nitelendirilen ve Mevlevi dervişlerinin saygı ve gururla başlarında taşıdıkları kahverengi, krem, beyaz ve devetüyü renginde olan keçe başlık “sikke”, anlamı ve kültürümüzdeki önemi bakımından araştırma kapsamına alınmıştır. Sikkeler, geçirdiği tüm işlemlerin benzerliğinden de hareketle, insanın ham iken pişip, aşkla yanıp nefsini yenmesi süreçlerini mecazi bir yaklaşımla anlatması ve dervişler tarafından kullanımı nedeniyle Mevlevilikte büyük değer görmüştür. Dolayısıyla bu çalışmada sikkelerin önemi Mevlevilikle ilişkilendirilmiş, üretiminde kullanılan araç-gereçler, hazırlık-üretim ve bitirme işlemleri ayrıntılı olarak açıklamıştır.

Anahtar Kelimeler: Yün, Keçecilik, Afyonkarahisar, Sikke, Mevlevi