İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 51  Kasım 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Nursen GEYİK DEĞERLİ

NO Makale Adı
1540980474 21. YÜZYILDA GİYİLEBİLİR SANATIN ÖNCÜ MODA TASARIMCILARI

Giyim, insanların doğa şartlarından korunma amacıyla örtünme ihtiyacından doğmuştur. Giyim, 16. yüzyıla kadar gelenekler ile şekillenirken, 17.yüzyılda toplumsal olaylarda baskın rol oynayan orta sınıfın yarattığı moda hareketlerinden etkilenmiştir. 19. yüzyılın ortalarında dikiş makinesinin icadı ise, giyim endüstrisinin başlangıcı kabul edilir.
Aynı dönemde terzilik mesleğinin kurallarını değiştiren ve çok eleştiri alan İngiliz Charles Frederick Worth (1825-1895), tasarladığı giysileri Paris’te kendi moda evinde müşteri grubuna sunan ilk “moda tasarımcısı” olmuştur. “Hazırladığı bel dikişinin bir yağlı boya tablo değerinde” olduğunu ifade eden ve yaptığı işlere imza atan Worth, kişisel anlatım biçimini yansıttığı tasarım giysilerine sanatsal bir anlam kazandırmıştır.
“Artwear” ( veya wearable art-giyilebilir sanat) kelimesi ilk olarak 1970’li yıllarda ortaya çıkmış, 1980’li yıllardan sonra “giyilebilir sanat” moda ve sanat alanlarında yer bulmuştur.
Bu makalede; moda ile sanat arasındaki etkileşimler, geçtiğimiz yüzyılda sanat akımlarından etkilenen moda tasarımcıları ve 21. yüzyıl moda tasarımcılarının giyilebilir sanat ürünleri incelenmiştir. 1860’larda el emeğine dayanan üretimi yeniden canlandırmayı hedefleyen ve seri üretime karşı ortaya çıkan Arts and Crafts Akımı, dikiş makinesinin keşfi ve Endüstriyel devrim, hazır giyimin geniş kitlelere yayılması, dijital ve bilgi çağına giriş; moda endüstrisine yön veren moda tasarımcılarını etkilemiştir. 21.yüzyılda yaratıcılığın sınırlarını zorlayan moda tasarımcıları, teknolojik dönüşümün avantajlarını el işçiliği ile birleştirerek giyilebilir sanat alanında geniş bir çeşitlilik ortaya koymaktadır. Aslında sanat eseri değeri taşıyan giysilerin sanat müzelerinde sergilenmesi; günümüzde moda-sanat birlikteliğinin ve bu ürünlerin giyilebilir sanat yapıtı olarak algılanmasının bir işaretidir.

Anahtar Kelimeler: Giyilebilir Sanat, Moda, Avangart