İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 9, Sayı 66  Şubat 2020  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Nigar OTURAKÇI ORBAY

NO Makale Adı
1579589753 SÖZDİZİMİ ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN ŞİİR KİTABI ADLARI

1900-2000 yılları arasındaki yüz yıllık dönemde, şiir türünde eser vermiş 198 şairin şiir kitaplarına verdikleri adları ele alan bu çalışmada şiir kitabı adları, sözdizimi özellikleriyle incelenmiştir. Şiir kitabı adlarının belirlenmesinde Mehmet H. Doğan’ın “Yüzyılın Türk Şiiri” adlı 3 ciltlik eseri kaynaklık etmiştir. Çalışmanın örneklemini bu eserde gösterilen 1363 şiir kitabı adı oluşturmuş ve belirlenen bu adlar, tek sözcükten, sözcük öbeğinden, cümleden, birbirinden bağımsız olarak kullanılan sözcük öbeklerinden, eksiltili yapıdan, “sözcük öbeği + sözcük” veya “sözcük öbeği + eksiltili yapı”dan, sözcük öbeği oluşturmayan ve birbiri ardına sıralanmış sözcük dizilerinden, Türkçe olmayan sözcük öbeği ya da cümleden, şairce türetilen anlık oluşumlardan kurulmaları bakımından sınıflandırılmıştır. Bu çalışmayla, şiir türünde eser vermiş şairlerin eserlerini daha çok sözcük öbeği yapısında adlandırmayı tercih ettikleri görülmüş; sözcük öbeği yapısındaki bu adların isim tamlaması başta olmak üzere 20 farklı sözcük öbeği türünde (araç öbeği, bağlama öbeği, birleşik fiil, birleşik isim, bulunma öbeği, çıkma öbeği, edat öbeği, fiilimsi öbeği, ikileme, isnat öbeği, kısaltma öbeği, sayı öbeği, sıfat tamlaması, tamlayan öbeği, unvan öbeği, ünlem öbeği, yönelme öbeği, zamir tamlaması, Arapça / Farsça tamlama) olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmayla şairlerin ad verirken içinde bulundukları zihinsel süreçlerin sözdizimsel yansımalarına bakılarak yapısal bir analiz yapılmış ve bu analiz sonucunda, şairlerin adlandırma yaparken farklı sözdizimsel yapıları tercih etme nedenleri üzerinde düşünülerek adbilime bir katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Şiir, şiir kitabı, şiir kitabı adı, adbilim, sözdizimi