İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 58  Haziran 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Mehmet Devrim TOPSES

NO Makale Adı
1561972360 CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK MODERNLEŞMESİNİN BAZI İLKESEL BELİRLEYİCİLERİ

Toplumsal olayların, içinden çıktıkları ekonomik ve sınıfsal yapıyla birlikte çözümlenmesi materyalist yöntem anlayışını oluşturur. Cumhuriyet döneminin üstyapısal reformları, ekonomik ve sınıfsal yapıyla birlikte incelendiğinde şu sonuçlara ulaşılmaktadır. Birinci olarak laiklik ve anayasacılık, saltanat eliti ve onun çevresindeki ithalata dayalı burjuvazinin karşısında güçlenmeyi ve yönetime katılmayı amaçlayan yerli sermaye birikimine dayalı orta sınıfların dünya görüşü olarak biçimlenmiştir. Geleneği toplumsal ilişkilerden uzaklaştırmak ve din kurumunu denetim altına almak, aynı zamanda eski feodal sınıfların siyasal meşruiyetini ortadan kaldırmıştır. Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesine biçim kazandıran ikinci temel değişken korporatizmdir. Korporatizmin Türk modernleşmesi içindeki işlevi, 20. yüzyılın başında siyasal iktidarı ele geçiren yerli sermayeye dayalı orta sınıfların bu iktidarının, özellikle gelecek dönemde işçi ve köylü sınıflarından korunması olmuştur. Korporatizm, Türk modernleşmesine Marksizm karşıtı rengini kazandıran temel ilkedir. Üçüncü ilkesel belirleyici ise kapitalist dünya sistemine katılmaktır. Türk modernleşmesi, yerli orta sınıfların kapitalist dünya sistemine katılma amacını taşımaktadır. “Batı’yı yakalamak” ilkesi, Türk modernleşmesinin belirleyici unsurlarından birisi olmuştur. Hiç kuşkusuz Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesinin belirleyici ilkeleri, üç yaklaşım biçimiyle sınırlı değildir. Temel literatüre ulaşım kolaylığı açısından makale şimdilik üç temel ilkesel belirleyiciyle sınırlandırılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Türk modernleşmesi, Tarihsel materyalizm, Korporatizm, Kapitalist Dünya Sistemi