İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 43  Mart 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Mehmet Ertuğrul TUNA

NO Makale Adı
1516951379 ŞEHİRLEŞME ESTETİĞİ VE İNSAN YAŞAMINDAKİ ROLÜ

Şehirler modern yaşamın gerçekleştiği yaşam alanlarıdır. İnsanlığın gelişimi kökeni kırsal alan olan toplulukların şehirlerde yerleşmelerine yol açmıştır. Yeni şehir anlayışı insanın kökeni olan toprak ile uyumuna aykırı bir şekilde oluşturulmuştur. İyi ve güzel şehirlerde şehrin bütün betonlaşmasına rağmen yeşil alanlar korunmuş ve güzel mimari eserlere, espasa yer bırakılmıştır. Bu şehirlerde estetik değeri olan ve zaman içinde biriken mimari öğeler kültürün bir parçası olarak muhafaza edilmiş, yeni üretilen mimari ise mevcut dokuyu bozmayacak şekilde uygun olarak tasarlanmıştır. Bu şehirlerin içinde sanat var oluşun doğal bir parçası olarak yer almakta, şehrin kendisi bir sanat eserine dönüşmektedir. Bunun tersi durumlarda ise plansız kurulan şehirler kontrolsüz bir betonlaşmaya dönüşmüş, dar planlı, sıkışık ve estetikten yoksun bir kapatma şeklinde ortaya çıkmıştır. Özellikle yeniçağların getirisi metropoller bu tanıma çok uymaktadır. Aşırı kalabalık ve yer azlığı dikey bir mimari oluşmasına yol açmıştır. Bu dikey mimari insanın kökeni olan topraktan uzaklaşması anlamına gelmektedir. Yoğun nüfuslu ve kötü planlanmış neredeyse kapatılmış şehirler insan sağlığını da olumsuz yönde etkilemektedir. Çünkü bu yapılar doğru bir manzaraya açılmamaktadır. Manzaranın ruh halini düzelten yapısı sıkışık ve betona boğulmuş şehirlerde kendine yer bulamamaktadır. Böyle şehirlerde ruh hali olan manzaranın yokluğu sıklıkla ruhsal sorunlara da yol açmaktadır. Dikilen gökdelenler heybetli yapılarına rağmen şehrin içinde kayboluşumuzun ve Babil kulesindeki gibi bizi boğan bu dünyadan kurtulup cennete ulaşma isteğimizin birer sembolü gibidirler. Yine de gökdelenlerle kurulan şehirlerin tamamıyla negatif yapılar olduğu ileri sürülemez. Her şeyde olduğu gibi bunların da iyi ve kötü örnekleri mevcuttur. Sorun bunların insanın ihtiyaç duyduğu doğal yaşam ve estetiğe ne kadar karşılık verdiğidir. Tür olarak güzel bir yaşamı hak ediyoruz ve artık şehirlerin ortadan kalkmasının ihtimali olmadığına göre bunları eski güzel yapıları ve tarihi koruyarak, içinde yeşil ve doğal alanların bulunduğu, bizi sağlıklı ve mutlu kılacak bir şekilde tasarlamalıyız.

Anahtar Kelimeler: Şehir, Güzel, Estetik, Sağlık, Sanat