Savaşı konu alan resimlerin eleştirel bir yönünün olması kaçınılmazdır. Bu tarz resimlerde öne çıkan eleştirel ögeler çoğu zaman siyasi iktidarların ve onların ideolojik yönsemesinde olan eleştirmenlerin tepkisini çekmiştir. Sanatçılara baskı uygulanarak sanatçının düşünsel anlamda hayattan yalıtılması, sanal bir gerçeklik düzlemine çekilerek bir bakıma yok olmaları amaçlanmıştır. Tüm baskı, sindirme ve karartma çabalarına rağmen bazı sanatçıların kendi düşünce ve üretim tarzından ödün vermeden muhalif tutumlarını sürdürmüş olduğu ve toplum yaşamında etkin bir özne olmayı başarabildiği görülür. Bağımsızlığından ödün vermeyen bu sanatçılardan biri, aynı zamanda İngiliz resim sanatının önemli isimlerinden olan Paul Nash’tir. Paul Nash, sanat yaşamı boyunca manzara resimleri yapmıştır. Resimlerinde, ağırlıklı olarak doğanın gizemli ve yalın yönleri ön plana çıkmıştır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı döneminde savaş alanını çizmek için resmî savaş sanatçısı olarak farklı cephelere gönderilen Nash, savaşın doğa üzerinde yarattığı tahribatı gözlemlemiş ve savaşın yıkıcılığına karşı tepkisini manzara resmi üzerinden göstermeye çalışmıştır. Bu çalışmada Paul Nash’in daha iyi anlaşılabilmesi için sanatının oluşum süreci ile ilgili bilgilere öncelik verilmiştir. Daha sonra sanat yaşamı ile ilgili bilgiler verilerek sanatçının konumu belirlenmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte, sanatçının iki dünya savaşı sırasında yakından deneyimlediği ve savaşın doğa üzerinde yarattığı etkilerini gösteren bazı resimleri incelenmeye çalışılmış, aynı zamanda söz konusu resimlerde önemli bir form olan ‘ağaç’ imgesine ilişkin bazı değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Paul Nash, Manzara, Doğa, Ağaç, Sanat, Savaş, Savaş Sanatçısı