İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 7, Sayı 49  Eylül 2018  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Canan ZÖNGÜR

NO Makale Adı
1533621821 HİNDU TAPINAKLARINDA YER ALAN VİŞNU VE AVATARLARININ HEYKELLERİ

Hinduizm, dünyada en çok inananı olan üçüncü dindir. Çok tanrılı inanç sistemi, Vedalar, Upanişhadlar, Mahabharata ve Ramayana gibi tarihi M.Ö. 2500’lere uzanan yazılı kaynaklara dayanmaktadır. Yazılı kaynaklarda, öğretilerin ve dini ritüellerin nasıl olması gerektiği tanımlandığı gibi, tanrıların kimler olduğu, görevleri ve fiziki özellikleri de belirgin şekilde tanımlanmıştır. Tanrılarla ilgili efsaneler, mitler ayrıntılı bir biçimde anlatılırken, üç önemli tanrıdan biri olan Vişnu ile ilgili bazı kavramlar ön plana çıkmaktadır. Reankarnasyon, Avatar, Karma kavramlarıyla Vişnu, dokuz defa dünyanın ona ihtiyaç duyduğu anda dünyaya gelmiş ve son defa, yani onuncu defa yeniden geleceğine inanılmaktadır. Vişnu, gelişlerinde farklı bedenlerde, farklı biçimlerde gelmiş ve insanları kurtarmıştır. Her gelişinde daha gelişmiş ve mükemmelleşmiştir. İlk dört avatarı, hibrit ya da zoomorfik, diğerleri antromorfik olan Vişnu, her avatarıyla plastik sanatlarda temsil edilmiş ve Hindu tapınaklarında Vişnu ve avatarlarının heykelleri önemli bir yer almıştır. Vişnu’nun on avartarı geliş sırasına göre; Matsya, Kurma, Varaha, Narashima, Vamana, Parasurama, Rama, Krişna ya da Balarama, Buda ve henüz dünyaya gelmemiş olan Kalki’dir. Araştırmada, avatarların kimler olduğu ve tapınaklarda yer alan heykellerinin biçimsel olarak nasıl tavsir edildiği irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Heykel, Vişnu, Avatar, Hinduizm, Tapınak heykeli