İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 57  Mayıs 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Fevziye EYİGÖR PELİKOĞLU, Hatice KARACA

NO Makale Adı
1552887219 FANTAZMAGORİK BİR MEKÂN: "ALİCE" İMGESİ VE HARİKALAR DİYARINDA DÖNÜŞÜM

Bazı masallar mitseldir, bazıları toplumu yansıtır, bazıları ise topluma işaret eder. Bu bağlamda Lewis Carroll’un “Harikalar Diyarında Alice’in Maceraları” (1865) isimli masalsı romanında, döneminin izlerini taşıyan siyasal göndermeler, kültürel etkileşimler ve varlığı sorgulamaya yönelik felsefi göndermeler bulunur. Alice figürünün kişisel özelliklerini ortaya çıkaran düşüşler, fiziksel yoksunluklarını belirginleştiren bilmeceler, aydınlatıcı mantık oyunları, orantısızlık ya da uyumsuzluğa neden olan ani değişimlere verdiği tepkiler dönemin etik ve estetik değerlerini yansıtır. Tarihi, politik, ekonomik, değişimler paralelinde gelişen anlayışlar çerçevesinde farklı fantazmalara olanak veren kapsamı ve yapısıyla Alice Harikalar Diyarında adlı eser, hem toplumda kadına biçilen roller hakkında hem de görsel sanatlar alanında teknik-teknolojik gelişmeler sonucunda değişen tasarım kalitesinin bir göstergesi olarak incelenmeye uygundur. Bu makale, Alice’in sürekli değişen koşullar altında kendini değiştirme gücünün yanı sıra, sosyal yaşamda, hayalden gerçeklik düzlemine neyin geçtiğini ve değişmeyen gerçekliği yaratıcı bir biçimde ortaya koyan görsel sanat uyarlamalarının tipik örneklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bunun için G. Deleuze’ün fantaziyi, fantazmagoriye dönüştüren teorisine dayanılmış, ağırlıklı olarak, Lewis Carroll’un Harikalar Diyarında Alice’in Maceraları adlı romanı ve Tim Burton’ın “Alice Harikalar Diyarında” filmi karşılaştırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fantazm, Fantazmagori, Harikalar Diyarında Alice’in Maceraları, Lewis Carroll, Tim Burton