İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 8, Sayı 60  Ağustos 2019  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Hülya KAYNAR, Emine TONUS

NO Makale Adı
1558705144 CUMHURİYET'TEN GÜNÜMÜZE ULAŞ İLÇESİ HALI DOKUMALARININ İNCELENMESİ

Bu çalışmada, somut olmayan kültürel mirasın kayıt altına alınması, korunması, yaşatılması ve yaygınlaştırılması amacıyla Sivas ili ve ilçelerindeki dokuma örnekleri araştırılmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze kadar olan dönemde, Ulaş ilçesinde dokunan halı örnekleri ele alınmıştır. Ulaş İlçesi, Acıyurt, Eskikarahisar Köyü ve Gümüşpınar Köyü Camii’nde bulunan 10 adet halı dokuma örneği üzerinde çalışma yapılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerden bilgi formları oluşturularak, halıların hammadde temini, iplik elde edilmesi ve renklendirilmesi ile teknik özellikleri incelenmiştir. Motif ve desen özellikleri belirlenerek, Türk halı dokumacılığında bilinen yöresel anlamlarıyla açıklanmıştır. Motiflerin Sivas’ın diğer ilçe dokumaları ile benzerlikleri ve farklılıkları tartışılmıştır. Araştırma sonucunda; halıların Türk düğüm tekniği ile yaygı (2), yastık (6) ve yolluk (2) türlerinde dokunduğu, atkı ve çözgüde yün hammadde kullanıldığı belirlenmiştir. Dokumalar, desen kompozisyonları açısından, geometrik merkezine göre tam simetrik tasarlanmıştır. Kırmızı, siyah, yeşil, turuncu, kahverengi, beyaz, sarı ve gri renkler ile hayat ağacı, canavar ayağı, kurtağzı, Türkmen gülü, goncagül, yıldız, göz, çengel, çiçek, bereket, pıtrak, sığır sidiği, muska, madalyon ve elibelinde motiflerinin ağırlıklı olarak kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Ulaş, Sivas, halı, Somut olmayan kültürel miras, desen, dokuma