İdil Sanat ve Dil Dergisi
www.idildergisi.com
Cilt 10, Sayı 78  Şubat 2021  (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056)
Ayşem YANAR, Hiranur GÜLTEKİN

NO Makale Adı
1612618202 ARKEOLOJİK TEKSTİLLERDE KORUMA YAKLAŞIMLARI VE ETİK

Hammaddesi organik olan dokumalar, ait oldukları toplumun yaşam biçimini, sanat anlayışını, mitlerini, inançlarını ve günlük yaşam hikâyelerini gösteren etnografik, sosyolojik, antropolojik bilgileri içeren tekstil ürünleridir. Toplumun kültürel kimliğini yansıtan bu somut örnekler geleneksel bilginin gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemlidir. Koruma onarım biliminin çalışma alanlarına dâhil olan tekstil ürünler arkeolojik kazılarda elde edilebilmekte, günümüze daha yakın dönemlere ait olanları ise kırsal alanlardan toplanmakta ve kimi zaman koleksiyonerler tarafından müzelere bağışlanabilmektedir. Tarihi tekstillerin organik hammaddeden üretildikleri için inorganik hammaddeden üretilen kültür varlıklarına oranla gelecek nesillere aktarılabilmeleri daha zordur. Her ülkenin kendine özgü kültür varlığı ve tarihi eser tanımı ve koruma politikası bulunmaktadır. Bu çeşitlilik altında her meslek dalında olduğu gibi koruma ve onarım bilim alanında da standart tanımların ortaya konulması ve ortak dil kullanılması gerekliliği bulunmaktadır. Kültür varlıklarına yönelik etik kurallar ve koruma onarım ilkeleri bilim alanında çalışanlar için yol göstericidir. Gelişen teknolojiye bağlı olarak koruma onarım politikaları da gelişme göstermektedir. Son yıllarda etkin koruma uygulamalarının eserlere zarar verebileceğinin anlaşılması nedeniyle, eserlerin mevcut durumlarının korunması için çevresel şartların iyileştirilmesi esasına dayanan belgeleme ve önleyici koruma uygulamaları önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada tekstil konservasyonu ile ilgili literatürün taranmasına dayanan betimsel tarama modeli benimsenmiştir. Bu bağlamda arkeolojik tekstil eserlerde etik ilkelerinin tarihsel süreçteki değişimi ile koruma çalışmalarına yönelik modern yaklaşımlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kültürel miras, arkeolojik tekstil, koruma, onarım, etik